คุณรู้หรือไม่ ? ว่าระบบปรับอากาศของอาคารขนาดใหญ่อย่าง ห้างสรรพสินค้า หรือ โรงงานอุตสาหกรรม มีการทำงานอย่างไร แอร์ที่ใช้ต้องเครื่องใหญ่แค่ไหน ทำอย่างไรถึงทำให้พื้นที่ขนาดใหญ่มีอากาศเย็นได้อย่างทั่วถึง ต้องขอเกริ่นเลยว่า ระบบ Hvac คือหัวใจสำคัญของระบบปรับอากาศในอาคารขนาดใหญ่ ซึ่งบทความนี้เราจะมาทำความเข้าใจกับระบบนี้ให้มากขึ้น ว่าเป็นระบบเกี่ยวกับอะไร มีหลักการทำงานอย่างไรบ้าง เพื่อไม่ให้เป็นการเสียเวลา ไปชมเนื้อหาที่น่าสนใจกันเลย !
ระบบ Hvac คืออะไร ?
ระบบ Hvac คือระบบปรับอากาศภายในอาคาร ย่อมาจาก Heating , Ventilation และ Air Conditioning เป็นระบบที่มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างสภาพอากาศที่เหมาะสมต่ออาคารนั้น ๆ ให้มากที่สุด โดยไม่ได้มีการให้ความสนใจเพียงแค่อุณหภูมิจะต้องเย็นสบายเท่านั้น แต่เป็นการทำให้ “อากาศมีคุณภาพมากที่สุด” นิยมนำมาใช้ในอาคารขนาดใหญ่ โดยเฉพาะโรงงานอุตสาหกรรมที่จะมีระบบนี้อยู่ทุกโรงงาน เป็นหนึ่งในส่วนสำคัญที่ขาดไปไม่ได้โดยเด็ดขาด
ส่วนประกอบของระบบ Hvac
ระบบ Hvac นั้นเป็นการทำงานของหลาย ๆ ส่วน โดยมีวัตถุประสงค์คือการปรับปรุงคุณภาพอากาศภายอาคารให้มีคุณภาพดีที่สุด จากชื่อของระบบ Hvac ซึ่งย่อมาจากคำว่า ความร้อน , การระบายอากาศ และ การปรับอากาศ ทำให้เราสามารถแบ่งระบบการทำงานของระบบนี้ได้เป็น 3 ระบบหลัก ๆ คือ ดังต่อไปนี้
-
ระบบควบคุมอุณหภูมิ
เรื่องต้นจากตัวอักษร H ที่ย่อมาจาก “Heating” ซึ่งจะเป็นการควบคุมอุณหภูมิภายในอาคาร ให้เหมาะต่อการอยู่อาศัยมากที่สุด โดยสามารถควบคุมอากาศได้อย่างอิสระ ไม่ว่าจะทำให้อุณหภูมิอบอุ่นมากยิ่งขึ้น หรือ จะทำให้อากาศเย็นลง ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของบริเวณนั้น ๆ ซึ่งหลักการทำงานจะคล้าย ๆ กับแอร์บ้าน แต่จะใช้น้ำเย็นเป็นตัวกลางเพื่อเปลี่ยนอุณหภูมิในอากาศ
-
ระบบระบายอากาศ
ตัวอักษร V ในระบบ Hvac คือคำว่า “Ventilation” แปลเป็นไทยคือการระบายอากาศ ในส่วนนี้หากให้สังเกตง่าย ๆ ในโรงงานอุตสาหกรรมจะไม่ค่อยมีหน้าต่าง หรือ ช่องสำหรับการระบายอากาศมากนัก เมื่อเทียบกับอาคารบ้านเรือนทั่ว ๆ ไป ที่มีทั้ง ประตู หน้าต่าง ดังนั้นระบบระบายอากาศตามธรรมชาติจึงไม่สามารถใช้งานได้ ทำให้ต้องมีระบบสำหรับระบายอากาศโดยเฉพาะ ที่จะคอยดูดอากาศเสียในอาคาร ทดแทนด้วยอากาศบริสุทธิ์จากภายนอก เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการควบแน่นของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ หรือ ก๊าซอันตรายอื่น ๆ จนเกิดอันตราย
-
ระบบปรับอากาศ
ระบบสุดท้ายที่สำคัญไม่แพ้ระบบที่เหลือคืออักษร ac จากคำว่า Air Conditioning ซึ่งเป็นระบบที่ทำหน้าที่ควบคุมคุณภาพของอากาศภายในอาคาร โดยจะมีการทำงานเกี่ยวข้องกับอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่เป็นเซนเซอร์ชนิดต่าง ๆ หน้าที่หลัก ๆ คือการตรวจสอบคุณภาพของอากาศทั้งในเรื่องของ อุณหภูมิ ความชื้น ปริมาณอากาศ ความบริสุทธิ์ของอากาศ และ อื่น ๆ อีกมากมาย เพื่อให้อากาศภายในอาคารมีคุณภาพมากที่สุด
ความสำคัญของระบบ Hvac ต่อโรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่
ถ้านำโรงงานอุตสาหกรรมมาเปรียบเทียบกับร่างกายของมนุษย์ ระบบ Hvac ก็เปรียบเสมือนกับ “ระบบทางเดินหายใจ” ที่จริงแล้วอาคารขนาดใหญ่อื่น ๆ ก็มีการใช้ระบบนี้เช่นเดียวกัน แต่ในโรงงานอุตสาหกรรมมีความจำเป็นมากกว่าเป็นพิเศษ เนื่องจากในกระบวนการผลิตสินค้า อาจทำให้เกิดการเผาไหม้ เกิดก๊าซพิษ เกิดความร้อน ส่งผลโดยตรงต่ออากาศภายในโรงงาน ซึ่งเราสามารถยกตัวอย่างความสำคัญออกเป็นข้อ ๆ ได้ดังต่อไปนี้
- ควบคุมอุณหภูมิที่เหมาะสม ในอาคารขนาดใหญ่ไม่สามารถใช้ระบบปรับอากาศแบบทั่ว ๆ ไป ได้ จำเป็นต้องใช้ระบบปรับอากาศขนาดใหญ่อย่าง Hvac ในการทำให้อุณหภูมิเหมาะสมมากที่สุด ไม่ร้อนเกินไป ไม่หนาวเกินไป
- ปรับปรุงคุณภาพของอากาศ ในโรงงานอุตสาหกรรม มักจะมีการใช้สารเคมีที่เป็นอันตราย หรือ กระบวนการผลิตที่ก่อให้เกิดเขม่าควัน การมีระบบที่เข้ามาจัดการมลพิษในอากาศ จึงมีความสำคัญเป็นอย่างมากต่อการดำเนินงาน
- เพื่อความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงาน นอกจากเครื่องจักรขนาดใหญ่ที่ใช้ในการดำเนินงาน ทุก ๆ โรงงานยังจำเป็นต้องมี “มนุษย์” เป็นผู้ดำเนินงาน ดังนั้นต้องมีการควบคุมคุณภาพของอากาศให้ปลอดภัยต่อผู้ดำเนินงานสูงสุด ทั้ง ความร้อนที่มากเกินไป มลพิษทางอากาศ ไปจนถึง ก๊าซอันตรายที่มองด้วยตาไม่เห็น
- ยืดอายุการใช้งานของอุปกรณ์ต่าง ๆ นอกจากมนุษย์แล้ว เครื่องจักร หรือ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เองก็มีการสึกหรอได้ หากอยู่ในสภาพอากาศที่ไม่เหมาะสม ยกตัวอย่างเช่น ห้องเซิร์ฟเวอร์ ที่จะต้องมีการควบคุมให้มีความเย็นมากเป็นพิเศษกว่าส่วนอื่น ๆ เป็นต้น
- ควบคุมคุณภาพการผลิตของสินค้าบางประเภท ในการผลิตสินค้าบางอย่างจำเป็นจะต้องมีการควบคุมอุณหภูมิอย่างเคร่งครัด โดยเฉพาะสินค้าในประเภทอาหารและยา เมื่ออุณหภูมิสูงจนเกินไปอาจทำให้สินค้าเหล่านั้นเกิดการเสียหายได้
อุปกรณ์ที่ใช้งานในระบบ Hvac
1.หน้ากากแอร์
หน้ากากแอร์ เป็นอุปกรณ์ที่สำคัญในระบบดังกล่าว โดยหน้ากากแอร์ทำหน้าที่บังคับทิศทางลม ทั้งการกระจายลมเย็น ไปถึงพื้นที่ปรับอากาศมาจากเครื่องที่ส่งลมเย็นผ่านท่อลม ซึ่งช่วยให้พื้นที่ดังกล่าวเกิดการหมุนเวียนของอุณหภูมิ และสภาพอากาศภายในบริเวณพื้นที่ทำการติดตั้งเครื่องปรับอากาศ ปกติแล้วมักจะฝังอยู่ในฝ้า เพดาน ตามอาคารสำนักงานต่างๆ
2.กริลแอร์
กริลแอร์ คิอ หน้ากากแอร์ที่สำหรับกระจายลมไปยังทิศทางต่างๆ โดยกริลแอร์มีหลายประเภทดังนี้
- กริลแอร์สำหรับรีเทิร์นแอร์ (Return Air Grille): ส่วนใหญ่นิยมไปติดตั้งบริเวณตรงปากทางลม เพื่อเพิ่มความสวยงามให้อาคารและห้อง รับรองความเร็วอยู่ที่ 300-400 ฟุต/นาที ทั้งนี้ถ้าหากต้องการป้องกันลัดวงจรของลมส่งกลับมา ต้องติดตั้ง RAG ที่มีขนาดใหญ่กว่าเพื่อใช้ป้องกันการลัดวงจรได้
- กริลแอร์สำหรับจ่ายลม (Linear Slot Diffuser): สำหรับ Linear Slot Diffuser ติดตั้งได้ทั้งจากฝ้าเพดาน ผนังและพื้น เป็นการระบายอากาศทั้งกระจายอากาศและดูดลมกลับด้วยลักษณะยาวราบไป
- กริลแอร์สำหรับระบายอากาศ (Volume Damper Lever): เป็นหน้ากากที่ทำหน้าที่ควบคุมลมให้ออกในปริมาณที่ต้องการ นอกจากการควบคุมลมแล้ว Volume Damper Lever ยังช่วยควบคุมเรื่องอุณหภูมิและความชื้น โดยสามารถใช้ทั้งระบบแมนนวลและอัตโนมัติ
- กริลแอร์สำหรับจ่ายลม (Ceiling Type Rectangular Diffuser): สำหรับกริลแอร์ประเภทนี้สามารถเลือกได้ตั้งแต่การจ่ายลมเพียงทิศทางเดียวไปจนถึง 4 ทิศทาง ซึ่งสามารถปรับทิศทางได้โดยไม่ต้องถอดหน้ากากออก ทั้งนี้มีการทำด้วยพลาสติกและอลูมิเนียม
3.แผ่นกรองอากาศ
แผ่นกรองอากาศ ทำหน้าที่กรองสิ่งสกปรก ไม่ให้เข้าไปในหน้ากากแอร์ เพื่อคงสภาพและถนอมอากาศภายในห้องให้มีคุณภาพที่ดี ทั้งนี้แผ่นกรองอากาศช่วยป้องกันฝุ่น PM 2.5 อีกด้วย
4.กราวิตี้แดมเปอร์
กราวิตี้แดมเปอร์ (Gravity Damper) ทำหน้าที่บังลมให้ไหลออกในทิศทางเดียว โดยใช้น้ำหนักถ่วง ทำให้เมื่อลมหยุดก็จะปิดเอง ทั้งนี้ตัวใบพัดจะต้องไม่ค้าง ไม่ฝืด สามารถปรับลมได้ตามที่ต้องการ โดยสามารถปิดได้อย่างสนิท ไม่มีช่องว่างอากา
5.หัวระบายอากาศ
หัวระบายอากาศ มีรูปร่างทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า และทำหน้าที่ดูดอากาศ ระบายทิ้งตรงทางที่เป่าออกสู่ภายนอก ทั้งนี้การติดตั้งหัวระบายอากาศต้องคำนึงถึง เรื่องการกันฝน ลมปะทะ และป้องกันแมลงด้วย
UDWASSADU รวมอุปกรณ์ที่จำเป็นต่อระบบ Hvac เอาไว้ในที่เดียว
เมื่อได้รู้แล้วว่า Hvac คืออะไร อุปกรณ์สำหรับการใช้งานในระบบนี้มีค่อนข้างหลากหลาย หากจำเป็นต้องมองหาอะไหล่ของอุปกรณ์ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น ท่อเฟล็กซ์ , แผ่นสังกะสี , ฉนวนกันความร้อน , หน้ากากแอร์ , พัดลมระบายอากาศ หรือ อุปกรณ์อื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง สามารถมองหาได้ที่ UDWASSADU ร้านขายวัสดุก่อสร้างที่มีสินค้าครบวงจรเอาไว้ให้บริการ สินค้ามีคุณภาพทุกชิ้น และ จำหน่ายในราคาสุดพิเศษ พร้อมด้วยบริการหลังการขายสุดพิเศษอีกมากมาย
บทส่งท้าย
เมื่ออ่านบทความนี้จนจบ คุณคงได้รู้แล้วว่าระบบ Hvac คือ อะไร มีความสำคัญอย่างไรต่อโรงงานอุตสาหกรรม หรือ อาคารขนาดใหญ่ สำหรับผู้ที่ชื่นชอบเนื้อหาเกี่ยวกับการก่อสร้างที่เรานำมาฝากเป็นประจำ สามารถติดตามเว็บไซต์ UDWASSADU ของเรา เพื่อรอชมเนื้อหาดี ๆ เช่นนี้ที่เราจะนำมาฝากกันอย่างต่อเนื่อง และสำหรับผู้ที่มีความสนใจอยากซื้อสินค้าของเรา สามารถเลือกสินค้าที่คุณต้องการ ได้ที่เมนู “รายการสินค้า” ได้ตลอด 24 ชั่วโมง หากมีข้อสงสัยเพิ่มเติมสามารถติดต่อได้ในเวลาทำการได้ที่ LINE : @udirons